θάλλιο

Χημικό στοιχείο με σύμβολο Τl. Ανήκει στην τρίτη ομάδα του περιοδικού συστήματος, έχει ατομικό αριθμό 81, ατομική μάζα 204,38 και δύο σταθερά ισότοπα. Βρίσκεται στη φύση στα θειούχα παράγωγα του χαλκού, του ψευδαργύρου και του σιδήρου. Το ανακάλυψε φασματογραφικά το 1861 ο Κρουξ στα κατάλοιπα της επεξεργασίας του θειικού οξέος. Το θ. είναι μέταλλο φαιόχρωμο και μαλακό, τήκεται στους 303,5°C και έχει ειδικό βάρος 11,85. Είναι ελάχιστα διαλυτό στο θειικό οξύ και πολύ διαλυτό στο νιτρικό οξύ. Οξειδώνεται εύκολα και αντιδρά με τα αλογόνα στην κανονική θερμοκρασία, ενώ με το θείο, όταν θερμανθεί. To θ. εξάγεται από τα υποπροϊόντα του σφαλερίτη και καθαρίζεται με ηλεκτρόλυση. Οι ενώσεις του είναι δηλητηριώδεις· οι πιο ενδιαφέρουσες είναι το οξείδιό του (μαύρη σκόνη που αντιδρά με το νερό και σχηματίζει υδροξείδιο) και η πολύ ισχυρή βάση του (κίτρινη, κρυσταλλική). Είναι επίσης γνωστές οι καθαρές οργανομεταλλικές ενώσεις του. Τα άλατα του θ. χρησιμοποιούνται ως αποψιλωτικά και ως δηλητήριο κατά των επιβλαβών εντόμων.

* * *

το

μέταλλο που βρίσκεται σε ορισμένους πυρίτες.

[ΕΤΥΜΟΛ. Αντιδάνεια λ., πρβλ. αγγλ. thallium < thall- πρβλ. θαλλός) + -ium].